Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Cây Mẫu Đơn có một số địa phương gọi là cây Bông Trang hoặc Bông Trăng, là cây lâu năm, ưa nắng, cây ra hoa quanh năm nếu đảm bảo cung cấp đủ điều kiện cho cây phát triển, các hướng dẫn về cách trồng và chăm sóc cây Mẫu Đơn – Bông Trang và cách để cây Bông Trang – Mẫu Đơn ra nhiều hoa là những chia sẻ kinh nghiệm thực tế về việc trồng và chăm sóc cây Mẫu Đơn – Bông Trang của chúng tôi, mong giúp ích nhiều cho các bạn trong việc chinh phục cây cảnh truyền thống này.

Cây Mẫu Đơn – Bông Trang là gì

Hầu hết mọi người đều không xa lạ cây Mẫu Đơn hoặc Bông Trang, chúng có hai loại nếu phân biệt theo lá của nó, Mẫu Đơn – Bông Trang lá nhỏ và loại lá lớn. Nếu phân biệt theo màu hoa thì chúng có màu vàng, màu trắng, màu đỏ, màu hồng, màu hường và còn có thể trong tương lai sẽ còn xuất hiện nhiều màu sắc khác nữa. Còn một cách để phân loại nữa, là phân loại theo nguồn gốc xuất xứ, cây Mẫu Đơn – Bông Trang rừng, và Mẫu Đơn – Bông Trang vườn.

Tất cả đều có chung một tập tính sinh học: là cây ưa nước, ưa nắng, cho nhiều hoa, cây sống lâu năm, cây thân gỗ nhỏ. Thuộc họ cà phê, cùng họ với cây Cà Phê, cây Dành Dành, cây Nhàu, nghĩa là chúng ta có thể ghép cành Mẫu Đơn lên các cây như Dành Dành, Cà Phê, cây Nhàu để giảm quá trình làm cây, vì cây Mẫu Đơn – Bông Trang vốn phát triển chậm và cây có giá trị cao nên khó tìm được cây có gốc to. Tuy nhiên đây chỉ là lý thuyết, còn thực tế bạn sẽ làm điều này như thế nào là cả một quá trình. Ngay cả chúng tôi cũng rất ít khi thành công trong việc ghép các cây khác loài nhưng cùng họ.

Nhân giống cây Mẫu Đơn – Bông Trang

Cây Mẫu Đơn – Bông Trang được nhân giống bằng nhiều cách khác nhau, có thể trồng cây từ hạt, có thể trồng bằng lá, có thể nhân giống bằng cách giâm cành, chiết cành, và có thể ghép Mẫu Đơn – Bông Trang lên một trong những cây khác loài nhưng cùng họ như chúng tôi đã đề cập ở trên, như cây Dành Dành, cây Nhàu, cây Cà Phê.

Nhân giống cây Mẫu Đơn – Bông Trang bằng cách ươm hạt

Cây Mẫu Đơn – Bông Trang cũng như các loài cây khác, cây sẽ cho hoa và sau đó sẽ là quả, quả có màu xanh rồi chuyển sang màu đen. Khi quả chuyển sang màu đen các bạn có thể đem đi giâm vào cát hoặc đất ẩm, xịt thuốc chống côn trùng rồi che chắn cẩn thận, sau một thời gian cây sẽ mọc lên và các bạn có thể lấy những cây đó đem trồng làm cây cảnh.

Bạn nên lấy hạt Mẫu Đơn – Bông Trang khi còn tươi để ươm, đừng để nó khô rồi mới đem ươm, tỷ lệ thành công từ ươm hạt gần như bằng 100%. Nếu muốn đẩy nhanh quá trình ươm hạt các bạn có thể lấy hạt cây Mẫu Đơn – Bông Trang sau đó cho vào nước sôi pha với nước lạnh với tỷ lệ 2 nóng 3 lạnh, nghĩa là nếu dùng đơn vị là muỗng cafe thì khi các bạn dùng 2 muỗng nước sôi thì pha với 3 muỗng nước lạnh. Tiếp đến cho hạt đã loại bỏ vỏ vào ngâm từ 20 đến 30 phút, sau đó đem ngâm trong nước lạnh từ 12 đến 24 giờ. Dùng khăn giấy giặt sạch, vắt bớt nước, cho hạt Mẫu Đơn – Bông Trang vào rồi cuộn lại, cho vào chai nhựa hoặc thủy tinh trong suốt, đậy kín nắp. Sau 10 đến 15 ngày hạt sẽ nảy mầm, các bạn đem giâm vào cát, khi cây tương đối cứng bạn mới trồng ra chậu đất.

Nhân giống cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng cách giâm cành

Với cách giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn vốn dĩ nó cũng có nhiều phương pháp khác nhau. Cách giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn bằng cát, giâm cành bằng nước, giâm cành trên đất ẩm, giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn bằng xỉ than hoặc tro trấu, giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn bằng xơ dừa.

Xử lý cành giâm

Bạn quyết định dùng phương pháp nào để giâm cành thì cũng phải đi qua công đoạn xử lý cành giâm. Cành giâm nên chọn những cành không quá già cũng không quá non, trong trường hợp giâm cành bằng đất ẩm hoặc bằng cát sẽ có ngoại lệ trong cách chọn cành giâm, điều này chúng tôi sẽ cập nhật sau. Cành giâm nên cắt thành từng đoạn từ 15 đến 20 cm. Cắt bỏ bớt lá, chỉ trừ lại mỗi đoạn vài lá, cắt vát cành thật cẩn thận bằng dao sắc.

Hướng dẫn cách giâm cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng cát xây dựng

Cát xây dựng là vật liệu dễ dàng tìm thấy ở mọi lúc nơi bạn đang sinh sống, cát thậm chí có thể lấy ở ngoài đường về rửa sạch sau đó cho vào bầu giâm, rồi cắm cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn đã xử lý vào, cắm sâu từ 4 đến 6 cm, cố định cành giâm để nó không bị lung lay, đưa bầu giâm vào nơi có bóng râm, tuyệt đối tránh ánh nắng trực tiếp. Khi cây Bông Trang – Mẫu Đơn mọc lá và lá chuyển màu xanh sẩm thì chuyển cây tới nơi trồng cố định.

Hướng dẫn cách giâm cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng nước

Cành giâm sau khi đã xử lý, các bạn cắm vào 1 miếng xốp, thả miếng xốp vào chậu nước. Đặt chậu nước vào bóng râm, sau khi cành giâm ra rễ và rễ đã già thì các bạn đưa cây ra trồng vào nơi cố định. Kiểm tra và thay nước khi nước có mùi lạ, còn không thì để yên.

Hướng dẫn giâm cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng xỉ than hoặc tro trấu hay xơ dừa đều giống nhau, cành sau khi đã xử lỳ thì đem vào bầu giâm, rồi bọc kín bằng túi nilon trong 1 tuần đầu, sau khi cây ra lá và lá chuyển sang màu xanh sẫm thì chuyển vào chậu trồng cố định.

Hướng dẫn cách giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn bằng đất ẩm

Với phương pháp giâm cành này các bạn cần lưu ý một số điểm sau: Đất giâm cành phải khô ráo, sau đó đập nhỏ và tơi nhất có thể, sau khi đất đã đảm bảo các bạn cho vào bầu giâm, giâm cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn đã xử lý vào, nén chặt đất xung quanh bầu giâm, cố định cành giâm, kiểm tra lại cành giâm, nếu cần thì dùng tay nén nhẹ xung quanh gốc cành giâm một lần nữa. Đưa bầu giâm vào nơi có bóng râm, dưới tán cây to là một lợi thế lớn. Tưới nước vừa đủ, khi đã tưới nước thì tuyệt đối không nén đất thêm nữa. Khi cây đã ra lá và lá chuyển màu xanh, ngưng tưới nước một thời gian, đưa nguyên bầu giâm tới nơi trồng cố định, tháo bâù giâm và cho cây vào vị trí trồng.

Lưu ý khi giâm cành Bông Trang – Mẫu Đơn

Sau khi đã cố định cành giâm đưa vào vị trí để bảo quản cành giâm thì tuyệt đối không được dịch chuyển bầu giâm cho tới lúc chuyển cây ra vị trí trồng. Cố định cành giâm cẩn thận để không bị rung lắc trong quá trình chờ đâm rễ. Không tưới nước quá nhiều trong phương pháp giâm cành bằng đất ẩm, chỉ tưới khi đất quá khô và tưới một lượng vừa đủ.

Hướng dẫn nhân giống cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng lá

Hướng dẫn này chủ yếu để áp dụng như là cách đơn giản nhất để sưu tầm các giống cây Bông Trang – Mẫu Đơn hiếm, chúng không có giá trị sử dụng trong việc làm cây cảnh. Chúng tôi đã có một bài viết riêng về hướng dẫn trồng cây Bông Trang bằng lá các bạn có thể tìm kiếm trên công cụ tìm kiếm của website.

Hướng dẫn nhân giống cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng cách chiết cành

Đối với phương pháp nhân giống này chỉ phù hợp khi trong vườn nhà bạn có sẵn cây và bạn muốn nhân giống chúng. Cành chiết các bạn không nên chọn cành quá non, sau đó các bạn tiến hành khoanh vỏ cây Bông Trang – Mẫu Đơn, dùng túi nilon cho xơ dừa hoặc tro trấu vào, rạch túi nilon rồi áp vào vị trí các bạn đã bóc vỏ, mời các bạn xem video phía dưới. Nếu chọn tro trấu để bọc cành chiết thì các bạn nên cho một ít xỉ than hoặc đất sỏi nguyên cục vào, để khi chúng ta tháo bọc để trồng thì những cục xỉ than này sẽ bám vào rễ giúp cây không bị sốc tại môi trường mới, các bạn có thể áp dụng cách này vào phương pháp giâm cành bằng cát hoặc bằng tro trấu ở trên. Khi rễ đã ra nhiều các bạn tiến hành cắt cành chiết khỏi cây mẹ, tháo bọc nilon và trồng vào vị trí cố định.

Nhân giống cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng cách ghép cành

Đối với cây Bông Trang – Mẫu Đơn các bạn nên ghép cành trên các cành bánh tẻ, không ghép trực tiếp lên thân tại vị trí có vỏ đã già. Ghép trên cành bánh tẻ tỷ lệ thành công rất cao, khi ghép nên bọc kín cành và bảo quản nơi thoáng mát, sau 15 ngày các bạn tháo túi giữ ẩm để mắt ghép dễ dàng nảy mầm. Sau khi mắt ghép đã kéo vỏ và phát triển một cách chắc chắn, các bạn nên dùng dây thép không ghỉ buộc chặt tại ví trí các bạn ghép cành, buộc giữ chặt gốc ghép với mắt ghép. Vì phần gỗ của mắt ghép cây Bông Trang – Mẫu Đơn sẽ không ăn liền với phần gỗ của gốc ghép, về lâu dài sẽ dễ bị gãy rụng khỏi gốc ghép.

Cách ghép trên cũng có thể áp dụng cho việc ghép cành cây Bông Trang – Mẫu Đơn khác màu để làm cây có nhiều màu hoa.

Cây Bông Trang – Mẫu Đơn có thể ghép được với những cây nào

Về mặt lý thuyết thì cây Bông Trang – Mẫu Đơn thuộc họ cafe, nên có thể ghép được với những cây thuộc họ Cafe. Những cây như Dành Dành, Cà phê, cây Nhàu cũng thuộc họ Cafe nên các bạn có thể ghép cây Bông Trang – Mẫu Đơn lên những cây này. Cây Mẫu Đơn – Bông Trang tuy có nhiều ưu điểm của một cây cảnh, nhưng chúng phát triển chậm, đặc biệt loại Mẫu Đơn – Bông Trang lá nhỏ. Để cải thiện vấn đề này chúng ta buộc lòng phải tìm cách ghép cành của chúng lên những cây khác có tốc độ phát triển nhanh hơn. Chúng tôi không có cây Cà Phê để thử nghiệm nhưng ở chúng tôi có cây Dành Dành, cây Dành Dành phát triển tròng vòng 2 năm thì gốc của nó to tương đương với cây Mẫu Đơn – Bông Trang lá nhỏ phát triển cả 10 năm. Nói đến đây chắc các bạn đã hiểu tại sao lại phải ghép cành Mẫu Đơn – Bông Trang lên các cây khác cùng họ rồi chứ.

Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Cây Bông Trang – Mẫu Đơn là cây dễ trồng và dễ chăm sóc, tuy nhiên các bạn cũng nên để ý một số điều cơ bản là điều kiện cần để ít nhất là đảm bảo các bạn không ngược đãi cây cảnh của các bạn.

Hướng dẫn cách trồng cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Chất trồng cây nên chủ yếu là đất thịt, vì từ xưa cha ông chúng ta đã trồng cây Bông Trang – Mẫu Đơn bằng loại đất này và chúng đã thích nghi. Nên việc pha trộn thêm các chất khác là không thực sự cần thiết. Tuy nhiên tại những khu vực phố thị đông đúc thì việc kiếm được đất thịt là điều rất khó khăn, lúc này các bạn hãy dùng đất vi sinh được bán tại các cửa hàng cây cảnh.

Đất trồng cây phải được đập nhỏ, trộn chung với phân chuồng đã ủ hoai, hoặc nếu dùng đất vi sinh thì không cần phải trộn thêm phân chuồng. Sau đó các bạn trồng cây vào rồi nén chặt rồi cố định cây cẩn thận sau đó mới tước nước cho cây. Chờ 1 tuần sau khi trồng cây Bông Trang – Mẫu Đơn bạn nên dùng xơ dừa để làm thêm lớp giữ ẩm cho cây, các bạn đọc thêm bài viết phương pháp giữ ẩm cho cây cảnh tại đây: https://thanhcaviet.com/phuong-phap-giu-cho-cay-canh-trang-tri-trong-nha.html. Khi làm thêm lớp giữ ẩm cho cây thì các bạn sẽ đỡ rất nhiều công chăm sóc cho cây từ việc nhổ cỏ cho tới tưới nước. Vì cây Bông Trang – Mẫu Đơn rất ưa nắng nhưng khi quá nắng thì cây rất dễ bị héo lá, chính vì vậy nên lựa chọn phương pháp giữ ẩm cho cây phù hợp.

Bón phân cho cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Đối với cây Bông Trang – Mẫu Đơn chúng ta không cần quá chú tâm vào việc cung cấp dinh dưỡng cho cây một cách thường xuyên. Nếu cần các bạn chỉ nên bón các loại phân chuồng đã ủ hoai, hoặc nếu ở thành phố các bạn có thể áp dụng phương pháp thay đất thay vì bón phân cho cây.

Thay đất cho cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Cây Bông Trang – Mẫu Đơn cũng như các loại cây cảnh khác, ít nhất mỗi năm một lần các bạn nên tiến hành thay đất cho cây một lần, nếu các bạn có phân chuồng đã ủ hoai thì mỗi năm xới đất cho cây một lần sau đó tiến hành bón phân cho cây luôn. Đây là những điều tối thiểu nhất cần làm đối với cây Bông Trang – Mẫu Đơn.

Tưới nước cho cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Cây Bông Trang – Mẫu Đơn khi đã phát triển ổn định thì chúng cần rất nhiều nước, không phải lo cây bị úng nước. Chính vì vậy các bạn phải cung cấp càng nhiều nước cho cây càng tốt, nếu ngày quá nắng thì các bạn có thể tưới cho cây mỗi ngày 2 lần, vào lúc sáng sớm và lúc chiều tối.

Phòng trừ sâu bệnh cho cây Bông Trang – Mẫu Đơn

Cây Bông Trang – Mẫu Đơn khi lên lá mới sẽ thu hút rất nhiều sâu ăn lá, hãy chú ý trong những dịp này, để tiến hành bắt sâu nếu không thể bắt hết thì dùng bình xịt côn trùng xịt lên cây để diệt sâu cho cây. Nếu không kịp thời thì chỉ cần vài ngày lũ sâu sẽ ăn hết lá trên cây của các bạn.

Trên đây chúng tôi vừa trãi lòng mình về những kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây Bông Trang – Mẫu Đơn. Những gì chúng tôi chia sẻ là những trãi nghiệm thực tế được rút đúc từ quá trình trồng và chăm sóc cây Bông Trang – Mẫu Đơn tại vườn của chúng tôi. Hy vọng bạn sẽ chia sẻ kinh nghiệm này tới nhiều bạn bè của bạn, cũng như góp ý khích lệ chúng tôi để chúng tôi tiếp tục tìm hiểu thêm về cây cảnh để có kinh nghiệm để chia sẻ tới cộng đồng.